یک مقام مسئول در بورس گفت: شتاب بازار سرمایه ناشی از چشم انداز خوب بازار در سال آینده و اجرای برجام بوده و این در حالی است که تغییر بودجه بندی دولت از سنتی به عملیاتی و مشخص شدن نقشه راه برای شرکت‌ها باعث رشد نماگرها شده است.
رئیس مرکز آمار و اطلاعات شرکت بورس اوراق بهادار تهران گفت: اگر بخواهیم دلایل رشد این روزهای بازار سهام را بررسی کنیم باید گفت در حوزه اقتصادی کشور دورانی به نام پساتحریم قرار داشته و قبل از آن نیز با دوره‌ای مواجه شده که ارزش پول ملی ایران با حدود 60 درصد کاهش ارزش روبرو شده است. این موضوع باعث شده بازدهی و قیمت سهام شرکت‌های بورسی به سمت ارزش جایگزینی حرکت کند.
کیوان شیخی با بیان اینکه تا پیش از آغاز دوره رکود دو ساله بورس، رشد خوب بازار سرمایه ناشی از ارزش جایگزینی شرکت ها بود،گفت: قیمت پایین سهام و فاصله بین ارزش ذاتی و جایگزینی شرکت‌ها باعث شد تا فعالان بازار شکاف قیمتی موجود را پر کنند.
پس از آن که فاصله بین ارزش دفتری و ارزش جایگزینی برای سهامدار کمتر شد به تدریج چشم انداز سودآوری شرکت در آینده را مد نظر قرار داد و بر همین اساس در بازار حرکت کرد.
وی افزود: البته در گذشته یکسری صنایع وجود داشتند که سود آنها ناشی از فروش صادراتی و افزایش نرخ دلار بود و باعث رشد سودآوری آنها شد از جمله شرکت‌های فعال شیمیایی و فلزات اساسی که اغلب فروش آنها صادراتی بود و رشد ارز نیز بر افزایش این سودآوری افزود.
شیخی با بیان اینکه پس از وضع تحریم‌ها، فعالان بازار به دنبال این بودند که کدام صنایع می‌توانند در پساتحریم اوضاع بهتری داشته باشند، عنوان کرد: شرکت هایی توانستند در این بازه خودشان را نشان دهند که در دوران تحریم‌ها توانسته بودند واردات کالاهای مورد نیاز خود را با محدودیت های کمتری انجام دهند، این موضوع باعث کاهش بهای تمام شده و افزایش سودآوری آنها نیز می شد. در همین راستا سهام گروه خودرویی ،بانک ها و تجهیزات برقی و گروه حمل و نقل جزء گروه‌هایی بودند که نمی توانستند خارج از محدوده خاصی در دوران تحریم ها کاری انجام دهند.
این مقام مسئول ادامه داد: پس از توافق برجام این شرکت ها توانستند شاهد واکنش هایی مثبت در بازار باشند اما با وجود رخدادهای خوشایند ، نزدیک شدن ارزش جایگزینی به ارزش ذاتی سهام باعث تحولات دیگری در بازار سهام شد بطوریکه به تدریج سهامداران به منظور بررسی تغییرات نهفته شده در سود سهام شرکت ها به تکاپو افتادند.
شیخی با بیان اینکه ایران در دوران رکود اقتصادی با پیش‌بینی‌های خوش‌بینانه رشد اقتصادی مواجه بود که تحقق نیافت، افزود: عدم وقوع این انتظارات باعث شد شرکت‌های بورسی و حتی شرکت‌های فعال در اقتصاد ملی کشور نتوانند به درآمد پیش بینی شده خود در بودجه دست یابند. لذا در پیش‌بینی‌های میاندوره‌ای و عملکردی گزاش‌هایی دادند که خارج از انتظارات بازار سرمایه بود و آن گزارش ها باعث شد تا جانب محافظه‌کاری از سوی فعالان بازار بیشتر شود.
وی با بیان اینکه افت حجم و ارزش معاملات بازار ناشی از کاهش در سودآوری شرکت‌ها بود، ادامه داد: این موضوع باعث شد تا سرمایه‌گذاران با افت قیمت سهام در بورس مواجه باشند. از سوی دیگر مشکل فروش شرکت‌ها نیز مزید بر علت و باعث افت دو چندان قیمت سهام شد.
رئیس مرکز آمار و اطلاعات شرکت بورس اوراق بهادار تهران تصریح کرد: افت شدید قیمت سهام باعث شد تا جذابیت خرید سهام در بازار سرمایه افزایش یابد، چراکه همه اهالی بازار معتقد بودند آینده شرکت‌های بورسی بسیار خیره کننده است و شکی در اعلام سودهای مناسب در بودجه سال‌های 95 و 96 این شرکت ها وجود ندارد. از طرفی دولت برنامه ریزی کرده است نقدینگی را از بازارهایی که باعث ایجاد تورم می شود به سمت تولید و بازار سرمایه هدایت کند.
وی با بیان اینکه دولت در اقدام اول با کاهش نرخ سود بین بانکی و سپس وعده کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی این اعتماد را برای رونق بازار سرمایه ایجاد کرد، افزود: اگر تورم کاهش یابد اما از طرفی نرخ سود بانکی کاهش نیابد برای اقتصاد ایران مخرب خواهد بود، چرا که تولید کننده را راغب به سپرده گذاری در بانک‌ها با نرخ سود ترجیحی خواهد کرد که در نهایت باعث انجماد نقدینگی در بانک‌ها و موسسات اعتباری می شود و خطر بزرگی است. بنابراین دولت قول داد که این موضوع را تصحیح کند تا سرمایه‌ها با نقدینگی‌هایی که می‌خواهد به طور متورم شده در بانک‌ها برود به سمت تولید حرکت کند و اشتغال و امید به زندگی افزایش یابد.
مجموعه این عوامل باعث می شود تا با ایجاد ثبات در بازار سرمایه ، فروش و سودآوری شرکت ها رو به بالا باشد که در بلند‌مدت می تواند آثار مثبتی بر بازار سرمایه بگذارد.
شیخی با اشاره به اینکهÂ وقتی دولت سودهای ترجیحی را مدیریت کرد باعث شد تا سرمایه‌گذاران دوباره پول خود را از انجماد در بانک‌ها به سمت تولید و بازار سرمایه حرکت دهند، عنوان کرد: بازار سرمایه نمادی از تولید ملی است. تغییر نگرش دولت در بودجه بندی و اعلام آن به مجلس نیز عامل دیگری برای رشد بازار سرمایه است.
وی افزود: تغییر رویکرد دولت در بودجه بندی سنتی به عملیاتی باعث می شود تا شرکت‌های بورسی نیز پیش بینی های بودجه ای خود را بطور شفاف اعلام کنند چرا که دولت از این به بعد در زمینه هزینه و درآمدهای جاری و عمرانی خود بطور شفاف عمل می‌کند. بر این اساس انضباط مالی دولت باعث شده تا پیش بینی شرکت‌ها از آینده اقتصاد باتاثیر فزاینده‌ای روبرو باشد.
وی بر این باور است که بودجه بندی عملیاتی مبنای بسیار سختی بود که از 10 سال گذشته مطرح بوده اما امکان پیاده‌سازی آن برای دولت وجود نداشته است که خوشبختانه تصمیم دولت و اراده برای بودجه بندی عملیاتی را باید به فال نیک گرفت چراکه در هر سال امکان هزینه و درآمد در حوزه های مختلف را روشن می کند و بر آینده شرکت های بورسی تاثیر گذار است.
وی در برابر این پرسش که با توجه به کاهش درآمدهای نفتی در بودجه سال آینده دولت و از طرفی وضعیت وخیم بازارهای جهانی، تا چه حد حرکت‌های بازار سرمایه را منطقی ترسیم می‌کند و چرا بورس با وجود عدم تحقق انتظارها از نامناسب بودن سودآوری‌ها با واکنش مثبت روبرو شده ،پاسخ داد: بازار سهام همواره قیمت سهام را تعدیل می کند. بطور مثال در سال های 91 و 92 بازار سهام قیمت ها را بر اساس ارزش جایگزینی تعدیل کرد. در سال 93 و 94 بر اساس سودآوری شرکت ها تعدیل کرد و در سال 95 و 96 بر اساس سرقفلی شرکت ها تعدیل خواهد کرد.
ممکن است اتفاق خاصی در سودآوری ها رخ ندهد اما امید به تداوم سودآوری شرکت های بورسی به ایجاد خوش بینی منتهی می شود و در قیمت سهم می نشیند بنابراین از زمان فعلی به قیمت های بالایی شیفت می کند که قرار است در سال 95 رخ بدهد.
بطور مثال هر سهم "شبندر" در سال 91 به مبلغ 132 تومان عرضه شد و تا 2700 تومان افزایش یافت که به دلیل ارزش سرقفلی بود. ارزش جایگزینی و افزایش سوداوری شرکت‌ها باعث شد تا بازار تحلیل کند در دو سال آینده این شرکت توان افزایش سود مثلاً 300 تومانی را دارد و همین طور تعدیل قیمت این سهم به قیمت های پایین‌تر نیز حاصل تحلیل بازار بود.
شیخی با اعتقاد به اینکه در سال 96 نسبت قیمت بر درآمدی تحلیلی بازار سرمایه در حدود 8 تا 9 مرتبه ارزیابی می‌شود، عنوان کرد: فضای مالی ایران در حال بزرگ تر شدن است، با توجه به بحث انضباط مالی و بودجه بندی بر مبنای عملیاتی دولت، شرکت‌هاÂ به این نتیجه می رساند که شرکت‌ها چگونه منابع خود را هزینه کنند که بیشترین سود را داشته باشد.
انضباط مالی دولت بهترین امتیاز برای شرکت های بورسی است که می توانند چشم انداز بهتری از انضباط مخارج و مصارف دولت داشته باشند و پیش‌بینی‌های بهتری از خود ارایه دهند. همچنین منابع مالی خود را در آن حوزه هایی که برای دولت اهمیت دارد، سوق دهند.
شاید نقطه عطف بودجه امسال عملیاتی شدن این بودجه و شفافیت دولت در زمینه مخارج و مصارف خود است که باعث تاثیر پذیری مثبت بازار سرمایه با خواسته های دولت شده است و بزرگترین هزینه ها در بخش های عمومی و عمرانی را انجام می دهد.
وی در برابر این پرسش که چگونه می شود اعتماد دوباره بازار را با رعایت برنامه عرضه های دولتی فراهم کرد ،پاسخ داد: موضوع عرضه های سهام دولتی این بود که بازار سهام از حالت طفولیت خارج شود و به بلوغ برسد که با افزایش سهام شناور آزاد شرکت‌ها این اتفاق می افتد. اگر بورس را نماد اقتصاد ملی ببینیم باید حداقل ارزش بازار را در حد اقتصاد ملی دید، اما دولت بعد از آنکه عرضه‌های ممتد سهام باعث تنگ تر شدن نفس بازار شد، رویه حمایتی را با راه اندازی صندوق حمایت از بازار سرمایه و یا تزریق نقدینگی بکار گرفت. بر همین اساس دولت بیش از آنچه که سهام عرضه شده بود را از بازار جمع آوری کرد، تا جایی که می‌توانست و منابع نقدینگی آن اجازه می داد وارد فاز حمایتی شد.
شیخی افزود: ارزش پایین بازار باعث ایجاد حباب در قیمت سهام می‌شود، چرا که با کمترین پول‌ها می شود قیمت های کاذب ایجاد کرد اما اگر سهام شناوری شرکت ها زیاد شود تعیین قیمت سهام بر اساس ارزش ذاتی سهم اعم از سرقفلی شرکت،ارزش جایگزینی و وضعیت فعلی اقتصاد خواهدبود .
وی براین باور است که عرضه های دولت در آن برهه در راستای بلوغ بازار سرمایه بودهÂ و باعث افزایش کد های معاملاتی فعال در بازار به دو برابر تعداد فعلی می شد.
این مقام مسئول با بیان اینکه اقتصاد ایران به سمتی می رود که مردم از پس انداز خنثی خوشنود نیستند و علاقه مند به سهیم شدن در اقتصاد هستند ، گفت: این موضوع از مجرای بازار سرمایه میسر خواهد بود و مردم از طریق بازار ثانویه می توانند در شرکت های بورسی و آینده اقتصاد سهیم باشند.
شیخی با بیان اینکه دولت مشوق اصلی برای دعوت مردم به بازار سرمایه بود و بارها متولیان دولت در شرایط مختلف عنوان می کردند که قیمت سهام در کف قیمت است گفت: با وجود این پیش بینی ها گاهی افت قیمت ها را نیز شاهد بودیم اما پیش بینی این متولیان نیز از آینده اقتصاد دورنمای روشنی نبوده است.
وی با توصیه به فعالان بازار مبنی بر صبر و دانش برای حضور در بازار سهام عنوان کرد: غیر حرفه‌ای ها از طریق صندوق های سرمایه گذاری و مشاور سرمایه گذاری در بازار حرکت کنند.
شیخی ادامه داد: تجربه نشان داده همواره صندوق ها پا به پای بازار حرکت کرده اند و اعتماد به صندوق ها به معنای اعتماد به تخصص و دانش است.سرمایه گذاران باید با رجوع به سبد گردان ها و صندوق های سرمایه گذاری در نهایت، سرمایه مازاد خود را وارد بازار کنند.در دوران رکود کسب و کار نباید عذاب کشیدن از بابت سرمایه گذاری در گزینه های دیگری دغدغه مردم شود. از طرفی دیدگاه کوتاه مدت بایدÂ به بلند مدت تغییر کند.
وی درباره اینکه تا چه حد فعالیت های انتخاباتی به جهش شاخص های بورس پیوند خورده است، گفت: این موضوع واقعی نیست. شتاب بازار سرمایه ناشی از چشم انداز خوب بازار در سال آینده و اجرای برجام است. از طرفی تغییر بودجه بندی دولت از سنتی به عملیاتی و مشخص شدن برنامه و نقشه راه شرکت ها باعث رشد نماگرها شده است.
شیخی با بیان اینکه شرکت‌ها می دانند از چه محل هایی تامین مالی کنند گفت: پیش از این شفافیت مالی کمتر بود اما الان بیشتر شده و اگر پیش از این با چراغ خاموش حرکت می کردیم الان با مسیر روشن تری مواجه هستیم.
زمانی دوران رکود تمام می شود که همه مردم بتوانند آنرا لمس کنند و در خرید ترس از خالی بودن جیب هایمان را نداشته باشیم. دوران رشد دورانی است که روی همه مردم چه دارا و ندارا تاثیر بگذارد و الا با آمار و ارقام نباید زیاد به آن اکتفا کرد. رضایت قلبی تقاضا در خرید مردم می تواند نشانه پایان رکود باشد که برای بازار سرمایه می تواند مثبت تلقی شود.
وی گفت: بورس یک سوپر مارکت مالی است و ورود در بازار سرمایه یعنی شفافیت مالی در ویترین اقتصاد ایران. با رفع مشکل شفافیت شرکت ها نیز راغب به حضور در بازار خواهند بود.
وی در خاتمه ابراز امیدواری کرد: انتظار می رود سال 95 سال رویایی اهالی بازار سرمایه باشد چرا که با رفع محدودیت ها، اقتصاد ملی ایران حرف های گفتنی بسیاری در منطقه خواهد داشت . از سویی دیگر صنایع بورسی با افزایش سودآوری و فروش در سال آینده می توانند در بازار سهام خود نمایی کنند.
منبع : طلانیوز